مشهد مقدس به دلیل گستردگی استان و تنوع جلوه های زیبای طبیعی و تاریخی؛ آثار قدیمی زیادی دارد. در این مقاله قصد داریم از مهم ترین آثار تاریخی مشهد برای شما بگوییم تا علاوه بر زیارت مشهد، از گشت و گذار و دیدن آثار تاریخی زیبا نیز لذت ببرید و سفری خوش داشته باشید. نام مشهد به عنوان مقصد سفر شنیده می شود، اولین تصاویر ذهنی این شهر بارگاه امام هشتم شیعیان میباشد، مشهد را مهم ترین مکان مذهبی ایران و پایتخت معنوی ایران می نامند. مشهد علاوه بر جنبه مذهبی و زیارتی این شهر در بعد گردشگری نیز پیشرفت چشمگیری داشته و دارای سریال های تاریخی، تفریحی و فرهنگی مختلفی از جمله مقبره هارونیه، مدرسه عباسقلی خان، تقی بازی حر، کلیسای مسروپ و … میباشد. و می تواند شهر جالبی برای گردشگران و همچنین گردشگری باشد.مشهد در دوران افشاریان پایتخت ایران بوده و با 351 کیلومتر مربع وسعت، دومین شهر بزرگ ایران پس از تهران میباشد.این شهر با گذشت روزگار روزگار های مختلفی را تجربه کرده و دارای آثار تاریخی متعددی میباشد.بناهای تاریخی مشهد به عنوان ابر شهری که در طول سن طولانی خود اوج و نشیب های زیادی را پشت سر گذاشته میباشد، می تواند ناگفته های بسیاری را برای بازدیدکنندگان خود در خود نگه دارد. هارونیه در ۲۵ کیلومتری شمال غربی مشهد و یکی از قدیمی ترین آثار شهر توس میباشد که در ابتدای شهر تاریخی توس و در مجاورت مقبره فردوسی قرار دارد. بسیاری از کارشناسان و محققان سال هاست که به بررسی این بنای تاریخی پرداخته اند تا به راز و کاربرد آن پی ببرند. گفته شده میباشد که ساخت این بنا به قرن هفتم یا هشتم میلادی باز می گردد. H.; اما این موضوع هنوز به طور کامل تغییرناپذیر نشده میباشد، هارونیه یک بنای افسانه ای میباشد که هنوز کاربری اصلی آن مشخص نیست و همین موضوع سبب جذابیت بیشتر بازدید و تبدیل آن به یکی از محبوب ترین جذب های مشهد شده میباشد. هارونیه در بین مردم به مقبره هارونیه، گنبد هارونیه و مقبره هارون نیز معروف میباشد.
تصویر مقبره هارونی، مدرسه عباسقلی خان: این مدرسه در ابتدای خیابان نواب صفوی و در حاشیه چهارراه قرار دارد و یکی از مدارس باستانی میباشد که توسط عباسقلی خان بیگلربیگی در سال 1077 میلادی تأسیس شده میباشد.ساخته شده میباشد.در سالهای اخیر در جریان توسعه حرم مطهر و تعریض خیابان نواب صفوی، سر این مدرسه بدون تخریب ظاهری به عنوان یکی از بناهای تاریخی-مذهبی حذف شد و در حال حاضر واقع شده میباشد. در حاشیه ضلع جنوبی خیابان.ساختمان مدرسه از نوع چهار میباشد.رواق و از آثار معماری دوران صفویه میباشد و بخت های مختلف آن با مقرنس ها و کاشی کاری ها و گچبری های زیاد زیبا تزیین شده میباشد. عکسها مدرسه عباسقلی خان چهار طاق هور: اولین تاثیر تاریخی ثبت شده در خراسان رضوی در لیست آثار ملی، چهار طاق حر میباشد. به گفته باستان شناس معروف پروفسور آرتور پوپ، درباره این شاهکار معماری که بر اساس اسناد تاریخی قدیمی ترین گنبد چهارطاقی ایران میباشد، قدیمی ترین گنبد جهان نیز به شمار می رود. در 70 کیلومتری جنوب غربی شهر مشهد، در جاده قدیم مشهد، تربت حیدریه، نزدیک روستای رباط سفید واقع شده میباشد. نام این بنا به معنای قسمتی از دیواره کوه میباشد که خورشید از وسط باز طلوع می کند و زیاد باشکوه و زیبا میباشد.برخی معتقدند این بنا برای مراقبت از جاده ساخته شده و برخی آن را به آتشکده های روزگار ساسانی نسبت می دهند.با این حال، به نظر می رسد این ساختمان بقایای یک سریال معماری باشد. عکسها چهار طاق مقبره نادرشاه: مقبره نادرشاه فعلی در ضلع شمال غربی چهارراه شهدا (نادری سابق) قرار دارد که بعد از حرم حضرت رضا علیه السلام مهمترین مکان گردشگری تاریخی مشهد محسوب می شود. او در باغی به مساحت 14400 متر مربع ساخته شده میباشد. مقبره حاوی یک سکوی دوازده پله ای، یک مقبره، یک سایبان خیمه مشابه بر اوج مقبره، یک سکوی بلند کنار مقبره با مجسمه نادرشاه سوار بر اسب و سه نفر دیگر به دنبال او، یک غرفه کتاب و دو اتاق برای موزه میباشد. تصویر مقبره نادرشاه، یکی از آثار تاریخی مشهد، مقبره فردوسی: مقبره فردوسی در 25 کیلومتری غرب مشهد، یکی از مراکز معروف تاریخی و گردشگری این شهر میباشد. مقبره فردوسی در مشهد بارها ساخته و تخریب شده میباشد و پایان در اوایل قرن چهاردهم هجری قمری سعی برای ساختن بنای باکفایت و حفظ آن به پایان رسید.مساحت تقریبی بقعه و سریال اطراف آن به شش هکتار می رسد و حاوی باغ مقبره، مجسمه فردوسی و استخر جلوی در ورودی، کتابخانه، ساختمان های اداری، موزه و مقبره میباشد. مهدی اخوان سوم. . یکی از مهمترین آثار تاریخی مشهد مقبره فردوسی میباشد برج رادکان: برج رادکان در استان خراسان رضوی در 80 کیلومتری مشهد در مسیر چناران در جایگاه شهر باستانی رادکان واقع شده میباشد. روزگار شکوفایی آن، تنها معین‌کردن کننده فصل، سال و عید نوروز در جهان بوده میباشد. ارتفاع این برج 35 متر، قطر داخلی آن 14 متر و قطر بیرونی آن 20 متر میباشد. نمای بیرونی بنا 12 ضلعی تا ارتفاع 2.5 متری میباشد و از آنجا تا پایین گنبد 36 شکاف نیم ستونی را ارائه می کند. برج رادکان دارای گنبدی مخروطی شکل میباشد که ساخت آن احیاناً در سال 607 میلادی به پایان رسیده میباشد. تصاویر برج رادکانمیل آخوانگان (اخانجان): این بنای تاریخی که به میل آخانجان نیز معروف میباشد در 22 کیلومتری شمال مشهد و در روستایی به همین نام واقع شده و در تابلوی اداره کل میراث فرهنگی خراسان بر روی آن قرار گرفته میباشد. گوهرتاج. ، خواهر گوهرشاد، همسر شاهرخ میرزا تیموری. این تاثیر تاریخی در چند کیلومتری تابران و در حاشیه جاده ای که قبر فردوسی را به پاژ (زادگاه فردوسی) وصل می کند، در مجاورت روستایی به همین نام قرار دارد و از آثار تاریخی شماست.این بنا به شکل برج و 17.9 متر ارتفاع و ستون ها در کنار جاده های باستانی و دارای پایه استوانه ای و سقف مخروطی میباشد.سازه اصلی آن آجری میباشد و روی بنا دارای اندود گچی میباشد و با کاشی های مستطیل شکل و چند ضلعی و ستاره ای با بازي کردن نقش برجسته ها و طرح های مختلف به رنگ های آبی و فیروزه ای تزیین شده میباشد.اهالی آهنگان و اطراف معتقدند که میل آهنگان دختری هندی میباشد. که در این مکان آب و مزرعه پدری داشت. میل اخنگان در 22 کیلومتری شمال مشهد گنبد کاشتی مشهد قرار دارد: بنایی مذهبی-تاریخی معروف به گنبد کاشتی در یکی از چهارراه های قدیمی مشهد منشعب از صحنه طبرسی به نام چهار سوق نوغان واقع شده میباشد. این بنا مدفون (سلطان غیاث الدین محمد) از سادات موسوی معروف شهر مشهد میباشد که نسب آن بزرگوار با هفده ربط به امام موسی بن جعفر (علیه السلام) می رسد. قدمت این بنا حدود 600 سال تخمین زده شده میباشد. این مقبره از نظر معماری از دو بخت پیوسته مهم حاوی فضای زیر گنبد به صورت چهار تخت و هشت ورودی تشکیل شده میباشد. چون گنبدی خشتی دارد این مکان را به این نام می شناسند. سبک بنا شبیه بناهای دوران تیموری میباشد و تنه گنبد را مدتی پیش با کاشی و سوره توحید تزیین می کردند، اما بعدها با آجر پوشانده می شد.عکسها از گنبد خشتی بنای تاریخی مشهد، منزل داروغه مشهد: که یکی دیگر از آثار تاریخی بافت باستانی مشهد میباشد که زیبایی آن گردشگران زیادی را به خود جذب می کند.این ساختمان در خیابان نواب صفوی، خیابان استخر مسگران، کوچه داروغه واقع شده میباشد. این تاثیر به دستور «یوسف خان هراتی» داروغه مشهد در آغاز مشروطیت توسط معماران و بناهای روسی در زمینی به مساحت حدود 1100 متر مربع ساخته شده میباشد. از نظر شکل و قالب معماری، این منزل به شیوه سنتی منزل های تاریخی ایران ساخته شده میباشد، یعنی در سه ضلع ساخته شده میباشد و عناصر معماری آن به ویژه طرح‌ریزی و تزیین تراس دو طرفه نشان می دهد که از طرح های معماری روسی الگوبرداری شده میباشد. منزل تاریخی داروغ منزل ای خصوصی بود که در آن پذیرایی های قانونی برگزار می شد. در بخت تابستانی بنای داروغه، وجود اتاق‌های نسیم‌دار و استخر سنتی به‌نوعی برای نسل‌های آینده نشان داده میباشد که با استفاده از انرژی‌هایی مشابه آب، باد و خورشید می‌توان یک ساختمان بزرگ را بدون هیچ هزینه‌ای اداره کرد. دوش کوچک این منزل قدیمی ترین سرویس بهداشتی خصوصی مشهد میباشد. منزل تاریخی داروغ مشهد دوش موزه شاه – این بنای تاریخی که زمانی در حاشیه بازار بزرگ و در کنار مسجدی به همین نام واقع شده و اکنون با توسعه حرم رضوی در جنوب غربی شهر رضوی واقع شده میباشد. مسجد و به عنوان بنایی تاریخی مربوط به روزگار صفویه و منسوب به شاه عباس اول صفوی به موزه مردم شناسی مشهد تبدیل شده میباشد.بخش‌های مختلف این دوش باستانی از جمله دوش، گرمخانه و سقف‌های طاق‌دار داخلی و خارجی با همان بنای قدیمی برای بازدید علاقه‌مندان باز میباشد. بزرگترین و زیباترین بخت دوش سربینه این میباشد که به شکل مربع ساخته شده و دارای هشت ستون سنگی میباشد که گنبد آن را پوشانده میباشد. آن را به آستان قدس رضوی هدیه دادن کرد و سال تأسیس آن طبق کتیبه گمشده 1027 بود. دوش موزه شاه منزل ملک: منزل ملک مشهد یکی از نمونه های زیبای باقی مانده از روزگار گذار معماری در پایان دوران قاجار میباشد. عمارت مزبور در گذشته زیاد وسیعتر بوده ولی اکنون تنها بخت بیرونی آن که حاوی دو طبقه میباشد باقی مانده میباشد. طبقه بالایی دارای سقف چوبی منبت و مشبک و شومینه گچبری زیبا می باشد و امروزه منزل ملک به عنوان یک مرکز اداری، فرهنگی و هنری با حضور هنرمندان زورمند در قالب کارگاه های هنری زنده و بیش از 10 کارگاه پرکاری می کند. در این مرکز پرکار میباشد. عکسی از منزل ملک در مشهد.
تصویر مقبره هارونی، مدرسه عباسقلی خان: این مدرسه در ابتدای خیابان نواب صفوی و در حاشیه چهارراه قرار دارد و یکی از مدارس باستانی میباشد که توسط عباسقلی خان بیگلربیگی در سال 1077 میلادی تأسیس شده میباشد.ساخته شده میباشد.در سالهای اخیر در جریان توسعه حرم مطهر و تعریض خیابان نواب صفوی، سر این مدرسه بدون تخریب ظاهری به عنوان یکی از بناهای تاریخی-مذهبی حذف شد و در حال حاضر واقع شده میباشد. در حاشیه ضلع جنوبی خیابان.ساختمان مدرسه از نوع چهار میباشد.رواق و از آثار معماری دوران صفویه میباشد و بخت های مختلف آن با مقرنس ها و کاشی کاری ها و گچبری های زیاد زیبا تزیین شده میباشد. 
عکسها مدرسه عباسقلی خان چهار طاق هور: اولین تاثیر تاریخی ثبت شده در خراسان رضوی در لیست آثار ملی، چهار طاق حر میباشد. به گفته باستان شناس معروف پروفسور آرتور پوپ، درباره این شاهکار معماری که بر اساس اسناد تاریخی قدیمی ترین گنبد چهارطاقی ایران میباشد، قدیمی ترین گنبد جهان نیز به شمار می رود. در 70 کیلومتری جنوب غربی شهر مشهد، در جاده قدیم مشهد، تربت حیدریه، نزدیک روستای رباط سفید واقع شده میباشد. نام این بنا به معنای قسمتی از دیواره کوه میباشد که خورشید از وسط باز طلوع می کند و زیاد باشکوه و زیبا میباشد.برخی معتقدند این بنا برای مراقبت از جاده ساخته شده و برخی آن را به آتشکده های روزگار ساسانی نسبت می دهند.با این حال، به نظر می رسد این ساختمان بقایای یک سریال معماری باشد. 
عکسها چهار طاق مقبره نادرشاه: مقبره نادرشاه فعلی در ضلع شمال غربی چهارراه شهدا (نادری سابق) قرار دارد که بعد از حرم حضرت رضا علیه السلام مهمترین مکان گردشگری تاریخی مشهد محسوب می شود. او در باغی به مساحت 14400 متر مربع ساخته شده میباشد. مقبره حاوی یک سکوی دوازده پله ای، یک مقبره، یک سایبان خیمه مشابه بر اوج مقبره، یک سکوی بلند کنار مقبره با مجسمه نادرشاه سوار بر اسب و سه نفر دیگر به دنبال او، یک غرفه کتاب و دو اتاق برای موزه میباشد. 
تصویر مقبره نادرشاه، یکی از آثار تاریخی مشهد، مقبره فردوسی: مقبره فردوسی در 25 کیلومتری غرب مشهد، یکی از مراکز معروف تاریخی و گردشگری این شهر میباشد. مقبره فردوسی در مشهد بارها ساخته و تخریب شده میباشد و پایان در اوایل قرن چهاردهم هجری قمری سعی برای ساختن بنای باکفایت و حفظ آن به پایان رسید.مساحت تقریبی بقعه و سریال اطراف آن به شش هکتار می رسد و حاوی باغ مقبره، مجسمه فردوسی و استخر جلوی در ورودی، کتابخانه، ساختمان های اداری، موزه و مقبره میباشد. مهدی اخوان سوم. .
یکی از مهمترین آثار تاریخی مشهد مقبره فردوسی میباشد برج رادکان: برج رادکان در استان خراسان رضوی در 80 کیلومتری مشهد در مسیر چناران در جایگاه شهر باستانی رادکان واقع شده میباشد. روزگار شکوفایی آن، تنها معین‌کردن کننده فصل، سال و عید نوروز در جهان بوده میباشد. ارتفاع این برج 35 متر، قطر داخلی آن 14 متر و قطر بیرونی آن 20 متر میباشد. نمای بیرونی بنا 12 ضلعی تا ارتفاع 2.5 متری میباشد و از آنجا تا پایین گنبد 36 شکاف نیم ستونی را ارائه می کند. برج رادکان دارای گنبدی مخروطی شکل میباشد که ساخت آن احیاناً در سال 607 میلادی به پایان رسیده میباشد. 
تصاویر برج رادکانمیل آخوانگان (اخانجان): این بنای تاریخی که به میل آخانجان نیز معروف میباشد در 22 کیلومتری شمال مشهد و در روستایی به همین نام واقع شده و در تابلوی اداره کل میراث فرهنگی خراسان بر روی آن قرار گرفته میباشد. گوهرتاج. ، خواهر گوهرشاد، همسر شاهرخ میرزا تیموری. این تاثیر تاریخی در چند کیلومتری تابران و در حاشیه جاده ای که قبر فردوسی را به پاژ (زادگاه فردوسی) وصل می کند، در مجاورت روستایی به همین نام قرار دارد و از آثار تاریخی شماست.این بنا به شکل برج و 17.9 متر ارتفاع و ستون ها در کنار جاده های باستانی و دارای پایه استوانه ای و سقف مخروطی میباشد.سازه اصلی آن آجری میباشد و روی بنا دارای اندود گچی میباشد و با کاشی های مستطیل شکل و چند ضلعی و ستاره ای با بازي کردن نقش برجسته ها و طرح های مختلف به رنگ های آبی و فیروزه ای تزیین شده میباشد.اهالی آهنگان و اطراف معتقدند که میل آهنگان دختری هندی میباشد. که در این مکان آب و مزرعه پدری داشت. 
میل اخنگان در 22 کیلومتری شمال مشهد گنبد کاشتی مشهد قرار دارد: بنایی مذهبی-تاریخی معروف به گنبد کاشتی در یکی از چهارراه های قدیمی مشهد منشعب از صحنه طبرسی به نام چهار سوق نوغان واقع شده میباشد. این بنا مدفون (سلطان غیاث الدین محمد) از سادات موسوی معروف شهر مشهد میباشد که نسب آن بزرگوار با هفده ربط به امام موسی بن جعفر (علیه السلام) می رسد. قدمت این بنا حدود 600 سال تخمین زده شده میباشد. این مقبره از نظر معماری از دو بخت پیوسته مهم حاوی فضای زیر گنبد به صورت چهار تخت و هشت ورودی تشکیل شده میباشد. چون گنبدی خشتی دارد این مکان را به این نام می شناسند. سبک بنا شبیه بناهای دوران تیموری میباشد و تنه گنبد را مدتی پیش با کاشی و سوره توحید تزیین می کردند، اما بعدها با آجر پوشانده می شد.عکسها 
از گنبد خشتی بنای تاریخی مشهد، منزل داروغه مشهد: که یکی دیگر از آثار تاریخی بافت باستانی مشهد میباشد که زیبایی آن گردشگران زیادی را به خود جذب می کند.این ساختمان در خیابان نواب صفوی، خیابان استخر مسگران، کوچه داروغه واقع شده میباشد. این تاثیر به دستور «یوسف خان هراتی» داروغه مشهد در آغاز مشروطیت توسط معماران و بناهای روسی در زمینی به مساحت حدود 1100 متر مربع ساخته شده میباشد. از نظر شکل و قالب معماری، این منزل به شیوه سنتی منزل های تاریخی ایران ساخته شده میباشد، یعنی در سه ضلع ساخته شده میباشد و عناصر معماری آن به ویژه طرح‌ریزی و تزیین تراس دو طرفه نشان می دهد که از طرح های معماری روسی الگوبرداری شده میباشد. منزل تاریخی داروغ منزل ای خصوصی بود که در آن پذیرایی های قانونی برگزار می شد. در بخت تابستانی بنای داروغه، وجود اتاق‌های نسیم‌دار و استخر سنتی به‌نوعی برای نسل‌های آینده نشان داده میباشد که با استفاده از انرژی‌هایی مشابه آب، باد و خورشید می‌توان یک ساختمان بزرگ را بدون هیچ هزینه‌ای اداره کرد. دوش کوچک این منزل قدیمی ترین سرویس بهداشتی خصوصی مشهد میباشد.
منزل تاریخی داروغ مشهد دوش موزه شاه – این بنای تاریخی که زمانی در حاشیه بازار بزرگ و در کنار مسجدی به همین نام واقع شده و اکنون با توسعه حرم رضوی در جنوب غربی شهر رضوی واقع شده میباشد. مسجد و به عنوان بنایی تاریخی مربوط به روزگار صفویه و منسوب به شاه عباس اول صفوی به موزه مردم شناسی مشهد تبدیل شده میباشد.بخش‌های مختلف این دوش باستانی از جمله دوش، گرمخانه و سقف‌های طاق‌دار داخلی و خارجی با همان بنای قدیمی برای بازدید علاقه‌مندان باز میباشد. بزرگترین و زیباترین بخت دوش سربینه این میباشد که به شکل مربع ساخته شده و دارای هشت ستون سنگی میباشد که گنبد آن را پوشانده میباشد. آن را به آستان قدس رضوی هدیه دادن کرد و سال تأسیس آن طبق کتیبه گمشده 1027 بود. 
دوش موزه شاه منزل ملک: منزل ملک مشهد یکی از نمونه های زیبای باقی مانده از روزگار گذار معماری در پایان دوران قاجار میباشد. عمارت مزبور در گذشته زیاد وسیعتر بوده ولی اکنون تنها بخت بیرونی آن که حاوی دو طبقه میباشد باقی مانده میباشد. طبقه بالایی دارای سقف چوبی منبت و مشبک و شومینه گچبری زیبا می باشد و امروزه منزل ملک به عنوان یک مرکز اداری، فرهنگی و هنری با حضور هنرمندان زورمند در قالب کارگاه های هنری زنده و بیش از 10 کارگاه پرکاری می کند. در این مرکز پرکار میباشد. 
عکسی از منزل ملک در مشهد.
