آبشارهای خرم توسعهیافته شهری تاریخی در استان لرستان می باشد که قدمتی چند هزار ساله دارد. این شهر دارای جذب های متنوعی از جمله آثار تاریخی و شخصیت زیبا و منحصر به شخص می باشد. این شهر آب و هوای مطبوعی دارد که به ویژه در فصل بهار میزبان گردشگران زیادی از سراسر ایران می باشد. شاپور اول ساسانی تا اوایل قرن هفتم هجری قمری. نام را دگرگونی داد. به احتمال زیاد خرم توسعهیافته از قرن هشتم هجری قمری به نام کنونی دگرگونی یافته می باشد. خرم توسعهیافته به سرزمین آبشارها و چشمه های خروشان معروف می باشد. این شهر تاریخی سرزمین قلعه ها و بناهای تاریخی چشمگیری می باشد که از زمانه های مختلف به جا مانده می باشد. نام خرم توسعهیافته به سرسبزی و زیبایی این منطقه اشاره دارد. یکی از ویژگی های این منطقه سرسبزی و پاکی آن می باشد که گردشگران زیادی را به اینجا می کشاند. خرم توسعهیافته در دره صفایی در حاشیه رودخانه خرم توسعهیافته قرار دارد.این شهر جایگاه زندگی تمدن های بسیاری از جمله کاسی ها، بابلی ها، ساسانیان، سلجوقیان و خوارزمشاهان بوده می باشد.خرم توسعهیافته شهر باستانی ایران می باشد و آثار تاریخی این منطقه از اهمیت بالایی برخوردار می باشد و در این منطقه به وفور دیده می شود. قلعه فلک الافلاک قلعه فلک الافلاک یکی از معروف ترین آثار باستانی خرم توسعهیافته می باشد که کمتر کسی نام این تاثیر تاریخی را شنیده می باشد. این کاخ یکی از معروف ترین آثار تاریخی این شهر می باشد که بر روی تپه ای باستانی در مرکز شهر قرار دارد. ابتدا ساخت این بنای باستانی احیاناً به زمانه سلطنت شاپور اول در قرن سوم میلادی باز می گردد. این کاخ در زمینی به مساحت 5300 متر مربع ساخته شده و دارای 8 برج، 300 دیوار و دو حیاط می باشد که از مصالحی مشابه آجر، سنگ، خشت، آهک و ساروج ساخته شده می باشد. این کاخ بر بالای تختهسنگ ای ساخته شده می باشد. نام فعلی آن به معنای سپهر سپهران در دوران قاجاریه به آن داده شده می باشد. نام های دیگر این قلعه در متون تاریخی «قلعه شاپورخشات»، «صابر خشاط»، «دزبار» و «قلعه خرم توسعهیافته» می باشد.قلعه فلک الافلاک در لیست آثار ملی به ثبت رسیده و بعدها به موزه فلک الافلاک تبدیل شده می باشد که حاوی بخش هایی مشابه باستان شناسی، هنر سنتی و مردم شناسی می باشد.2. پل شاپوری پل شاپوری که در گویش محلی به آن طاق پیل اشکسه می گویند، در خرم توسعهیافته در ضلع جنوبی قال فلک الافلق، بنای تاریخی وجود دارد و برخی دیگر از میراث فرهنگی کهن هستند. . ایران که به پل شاپوری معروف می باشد. این پل در گویش محلی به «طاق پیل اشکاسه» معروف می باشد. قدمت این پل تاریخی به دوران ساسانی می رسد و یکی از شاهکارهای هنر معماری آن دوران می باشد. این پل در زمانه خود راه ارتباطی غرب لرستان به شرق خوزستان و تیسفون (پایتخت ساسانیان) بوده می باشد. این پل در ابتدا 230 متر طول و 19 طاق داشت که امروزه تنها 5 طاق آن باقی مانده می باشد. مناره آجری در خرم توسعهیافته در گذشته به عنوان نقطه عطفی مورد استفاده قرار می گرفته استاین بنای استوانه ای آجری می باشد که بر روی سکوی مکعبی در جنوب خرم توسعهیافته و در مجاورت قاضی توسعهیافته در داخل پارک شقایق ساخته شده و به مناره آجری معروف می باشد. این مناره در زمانه های قدیم به عنوان راهنما و برج دیده بانی برای راهنمایی و هدایت موکب هایی که از شهر می گذشتند و همچنین نگهبانی از شهر انجام می داد.به گفته برخی کارشناسان، این زمانه مربوط به زمانه دیلمیان می باشد و در آن زمانه ارتفاعی بالاتر بوده که اکنون به 30 متر می رسد.راه آمدن به پشت بام این مناره از راه 99 پله قرار گرفته در داخل می باشد. از سقف آن می توان دنیای زیبایی را دید. مقبره بابا طاهر در این روستا آرامگاهی تاریخی وجود دارد که به عقیده اهالی روستا متعلق به بابا طاهر خواننده معروف لری و لکی می باشد. مقبره بابا طاهر در مرکز شهر و در ضلع غربی کاخ فلک الافلاک قرار دارد که بسیاری بابا طاهر خرم توسعهیافته را با بابا طاهر آرین همدانی اشتباه می گیرند. در لرستان به افراد صالح «بابا» می گویند و ممکن می باشد این قبر متعلق به یکی از آنها باشد. زمانه ساخت این مقبره مربوط به دوران صفویه می باشد. این تاثیر تاریخی دارای طرحی آسان متشکل از گنبد منزل و ورودی می باشد. بنای اصلی این بقعه هشت ضلعی می باشد که دارای گنبد می باشد.مقبره بابا طاهر در زیر زمین و پوشیده از درختان قرار دارد. اما در حال حاضر چیزی باقی نمانده می باشد در ضلع غربی این بقعه اتاق کوچکی از دوران هخامنشی وجود دارد و در آثار ملی ثبت شده می باشد.5.گرداب بردینه (گرداب سنگی) گرداب سنگی که در زبان محلی گرداوب بردینه نامیده می شود یکی از جذب های شهر خرم توسعهیافته می باشد.این بنای تاریخی در بخش مرکزی شهر خرم توسعهیافته و در بنای باستانی در داخل صحنه تختی قرار دارد. در این بنای سنگی آبنمای فصلی وجود دارد که گرداب آن را احاطه کرده می باشد. از این چشمه برای آبیاری زمین های کشاورزی و آسیاب های آبی استفاده می شد. در فصل زمستان آب در این چشمه بالا آمده و منظره جالبی را ایجاد می کند. آسیاب گبری آسیاب از دیگر آثار تاریخی این شهرستان می باشد که در جنوب خرم توسعهیافته در منطقه ای به نام حسین توسعهیافته واقع شده می باشد. بر اساس تحقیقات باستان شناسی، این تاثیر تاریخی متعلق به دوران ساسانی می باشد و تا دوران قاجار مورد استفاده بوده می باشد. این بنای تاریخی در پلانی مستطیل شکل ساخته شده می باشد و طول آن 26 متر، عرض 6 متر و ارتفاع بیش از 5 متر می باشد. این تاثیر تاریخی در لیست آثار ملی به ثبت رسیده می باشد.دوش شکاف دوش شکاف یکی از آثار باستانی دوران صفویه می باشد که در خرم ساخته شده می باشد، بنای دوران صفویه حدود 800 متر مربع مساحت دارد و در این مراسم با گچبری های زیبا و آسان تزئین شده می باشد. زیرگنبد.این دوش در نزدیکی صحنه گپ خرم توسعهیافته و در مرکز شهر قرار دارد و به آن گپ همام می گویند. آب مورد نیاز این دوش در قدیم از چاهی به نام «گور» یا «گاورو» در تون همام تأمین می شد. . این دوش متعلق به حسین خان ساکی می باشد و در زمانه ساخت پل گپ خرم توسعهیافته ساخته شده می باشد. مسجد فراگیر خرم توسعهیافته مسجد فراگیر خرم توسعهیافته یکی از آثار تاریخی این شهر می باشد که قدمت آن به اواخر قرن دهم می رسد. این مسجد تاریخی در سال 970 هجری قمری به دستور شاه پرور سلطان دختر آغوربک اتابکان لرستان ساخته شد. این مسجد در دوران های مختلف مورد ترمیم و بازسازی قرار گرفته می باشد تا اینکه با رواق در ضلع شرقی، طاق نما، گنبد و شبستان ستون دار به شکل امروزی رسیده می باشد. در این مسجد سه کتیبه سنگی حاوی دستورات دوران صفویه وجود دارد. سنگ نبشته خرم آبادین تاثیر تاریخی قرن ششم هجری قمری می باشد. و زمانه سلطنت سلطان محمود بن مالک شاه سلجوقی و در خیابان شریعتی این شهر قرار دارد. در گویش محلی به این تاثیر تاریخی «برد پاشا» نیز می گویند.در چهار جهت این کتیبه کتیبه ای به خط کوفی و زبان پارسی وجود دارد که با بسم الله ابتدا می شود و جمله «امیر ابوسعید برساق» می باشد.امروزه این کتیبه در نزدیکی بزرگراه تهران به خوزستان یافت می شود.جذب های طبیعی خرم توسعهیافته خرم توسعهیافته به دلیل آبشارهای خروشان و زیبایش به شهر آبشارها نیز معروف می باشد. آبشارها بخش مهمی از جذب های طبیعی این شهر هستند. این منطقه علاوه بر آبشارها دارای جذب های گردشگری طبیعی دیگری مشابه دریاچه ها و باغ ها نیز می باشد که در این اقبال به معرفی برخی از آنها می پردازیم.دریاچه کیو دریاچه کیو به خاطر نگین های فیروزه ای رنگش معروف می باشد.خرم توسعهیافته دریاچه اشتاین در شمال. در غرب لرستان واقع شده و به نگین های فیروزه ای خرم توسعهیافته معروف می باشد که هر ساله میزبان گردشگران زیادی از سراسر کشور می باشد. این دریاچه بیش از 7 هکتار وسعت و بین سه تا هفت متر اعماق دارد که زیستگاه انواع پرندگان مهاجر و بومی و آبزیان می باشد. نام این دریاچه در زبان محلی به معنای آبی و آبی می باشد. . در اطراف این دریاچه انواع امکانات و تجهیزات برای گردشگران فراهم می باشد و این منطقه به مکانی عالی برای بازی تبدیل شده می باشد.راه آمدن به این آبشار در جاده الیگودرز استاین آبشار از کنار تختهسنگ ها می گذرد و در دامنه های زاگرس جریان دارد و ارتفاع این آبشار حدود 70 متر می باشد. و این ارتفاع زیاد سبب می شود که آب با هوا مخلوط شود و با فشار به سنگ برخورد کند که در عاقبت حباب های سفید رنگی به وجود آمد که رنگ آبشار را سفید کرده و به آبشار سفید معروف شد. در زبان محلی به آن آبشار آواسپید می گویند اطراف این آبشار زیبا مکانی طبیعی زیبا با کوه ها و تختهسنگ ها، آب معدنی، گیاهان و جنگل هاست که سالانه گردشگران زیادی را از سراسر جهان به خود جذب کرده می باشد. در ۴۰ کیلومتری جنوب شرقی خرم توسعهیافته، آبشار نوژیان بلندترین آبشار استان لرستان می باشد. این آبشار در 40 کیلومتری جنوب شرقی خرم توسعهیافته قرار دارد و برای آمدن به آن باید کمی پیاده روی کنید.این آبشار 95 متر ارتفاع دارد و زیبایی آن در فصل بهار به اوج خود می رسد. وجود انواع گیاهان و درختان در اطراف این آبشار ترکیبی زیبا و حیرت انگیز از این منطقه ایجاد کرده می باشد.آبشار عفرین نیز یکی از جذاب ترین مکان های خرم توسعهیافته می باشد که در حاشیه جاده قرار دارد.بنابراین دسترسی به این آبشار خیلی آسان استاین آبشار در ابتدای سال به اوج خود می رسد و جلوه های حیرت انگیزی دارد. آبشار افرین در جاده خرم توسعهیافته به اندیمشک در شهرستان افرین می باشد. آبشار گریتین هفت چشمه نیز نامیده می شود. آبشار اصلی در 50 کیلومتری خرم توسعهیافته و در مسیر سپید دشت قرار دارد. این آبشار 15 متر ارتفاع و 17 متر عرض دارد. این آبشار منظرهای شگفت برای دوستداران طبیعت می باشد، صدای ریزش آب با نسیم مطبوع آسودگی خاصی را به شما هدیه میدهد. علاوه بر این آبشارها، استان لرستان دارای آبشارهای گوناگون دیگری از جمله آبشار کاکا رضا، بیشه و ورک می باشد. مخمل کوه مخمل کوه یکی از زیباترین و طبیعی ترین مکان های خرم توسعهیافته می باشد، مخمل کوه یکی از زیباترین و طبیعی ترین مکان های این منطقه می باشد که به گل مخملی رنگش معروف می باشد. این کوه در شمال شرقی خرم توسعهیافته قرار دارد. در تنگه ای به نام شبیخون در پارک جنگلی، آبشار محمل کوه وجود دارد. این منطقه به دلیل داشتن سرسبزی منحصر به شخص و گسترده به یک مقصد گردشگری حیرت انگیز تبدیل شده می باشد.